Stukje uit Peter Smit's overzichtsverhaal "Blokker festivals"
En zo werd het dan 1959, het jaar van het eerste echte meerdaagse Blokker Festival. Vier dagen vol van ongekende gebeurtenissen in het anders zo rustige dorp. Tienduizenden schaarden zich op Hemelvaartsdag 7 mei langs de weg waarover Victor Silvester (nu kwam hij wel!) zijn intocht ging maken. In een open calèche met twee paarden ervoor reed de beroemde orkestleider naar de veilinghal. En drie dagen later was deze glans alweer verbleekt, toen de grote Louis Armstrong een nog onvergetelijker entree in bloeiend Blokker maakte.
In de veilinghal ging ‘Satchmo’ (de bijnaam van de Amerikaanse jazztrompettist) op de schouders en hij kreeg ware ovatie van de achtduizend man, die voor hem, de oude King of Jazz, waren gekomen. Een laatste ongeëvenaard eerbewijs aan de jazz, die in de volgende jaren razendsnel door de popmuziek naar het tweede plan zou worden geschoven.
Onverbiddelijk maakt de tijd geschiedenis van alles wat gebeurt. Neem Victor Silvester. Duizenden danslustigen schuifelden toen in ’59 door de veilinghal op het ‘strikt danstempo’ van zijn orkest. Het enthousiasme was zo groot dat het Engelse gezelschap een uur langer doorspeelde. Welk dansorkest in Silvesters stijl zou nu nog een volle veilinghal halen?
Welke jazzgrootheid zou nu kunnen bereiken – ook al leeft de jazz weer op – wat Louis Armstrong toen aanrichtte? Nog vorig jaar (1974) waren klinkende namen niet voldoende om de Alkmaarse veilinghal geheel te vullen met jazzliefhebbers. De tijd slaat steeds weer genadeloos toe. Zo zou enkele jaren na 1959 de toen zo bejubelde Louis Armstrong ineenschrompelen tot een oude man, die voor de tweede maal in Blokker zijn vroegere reputatie in het geheel niet meer kon waarmaken.
Maar wat gebeurde er verder nog in 1959? Een Nederlandse avond, die rustig en gezellig verliep. Met artiesten als Greetje Kauffeld, Mieke Telkamp, kwartet Tom Erich, Sacha Denissent, Rita Reys en Pim Jacobs. Verder een Beierse avond waar het bier rijkelijk stroomde bij de klanken van de Oberlander Kapelle en waar meer mensen naar toe kwamen dan Ben Essing ooit had verwacht. De stemming bereikte een rumoerig hoogtepunt, maar dat lag wel voor de hand.
Na Silvester, Nederlands amusement en Beierse pret sloot Armstrong op grandioze wijze het vierdaagse festival af. Wat hij met zijn All Stars eventueel aan pure jazz tekort kwam, maakte hij in ieder geval goed door het enorme enthousiasme, waarmee de uitpuilende veilinghal werd platgespeeld.
Dat niet iedereen even blij was met het Blokker Festival, is een ander punt. De plaatselijke horeca wilde de leveranciers aan het festijn boycotten en het gemeenteraadslid Dekker kreeg voor elkaar dat de vrijstelling van vermakelijkheidsbelasting werd ingetrokken. Daarmee kwamen de baten voor de Blokkerse jeugdverenigingen in gevaar. Maar Ben Essing ging wèl door…
DONDERDAG 7 MEI 1959
VICTOR SYLVESTER ( U.K. )
BEALE STREET SEVEN (NEDERLAND)
Noordhollands Dagblad vrijdag 8 mei 1959
TRIOMF VOOR VICTOR SILVESTER - DUIZENDEN LANGS DE WEG
BLOKKER - Het was op deze stralende meidag al vroeg in de middag een enorme drukte in Blokker. Lange file's auto's, motors, brommers, fietsers en ook voetgangers schoven tussen de keurig onderhouden voortuintjes over de dorpsweg. Alle inwoners hadden hun tuinstoelen naar buiten gehaald en zaten met familie en kennissen de vrolijke drukte gade te slaan. De bloeiende boomgaarden waren een streling voor het oog en verspreidden een heerlijke zoete geur, waar iedereen zijn neus gratis aan te gast kon doen. De kapel van de Rijkspolitie verhoogde met pittige muziek de stemming. Ze gaf ook nog een gezellig concert voor het bejaardencentrum. Het feest was ingezet en iedereen voelde zich blij. Ergens speelde een draaiorgel en een wagen van de televisie reportage dienst reed een poosje gelijk op, achter een met melkbussen geladen auto. Tussen flatteus geklede fietsende meisjes van wie weet waar vandaan, reed een boer naar het land om koeien te melken. Twee symptomen van nuchtere werkelijkheid, want wat voor beroemdheid de burgemeesterszoon ook naar het dorp haalt, het werk moet doorgaan.
Om zes uur verstilde de drukte even, maar een klein uurtje later kwam een nieuwe golf bezoekers Blokker binnen. En terwijl de schemering langzaam daalde over het Westfriese land, speelde later Victor Silvester in de veilinghal, buiten begeleid door kwakende kikkers, die hun monotone lied lieten horen uit de met kroos bedekte slootjes, gelegen tussen de geurende bongerds en frisgroene weilanden.
Al moge Victor Silvester dan het prototype zijn van de onverstoorbare Engelsman, hij zag toch een beetje witjes om de neus toen hij met een sprongetje uit de calèche belandde waarmee hij zijn zegetocht door Blokker had gemaakt.
Vlak voor de veilinghal begonnen de twee paarden een beetje schrikachtig te doen vanwege het rumoer dat er uit die hal kwam, ze liepen achteruit, er raakte een streng los en koetsier Pels had het druk met aan de teugels trekken en “Ho, ho”!” roepen. Silvester stond al naast de wagen, maar glimlachte en antwoordde, toen we hem vroegen hoe hij de ontvangst in Blokker vond: “ Very interesting, indeed”.
GROOTSE INTOCHT
Al heeft Benny Goodman dan het vorig jaar op Hemelvaartsdag een tocht door Blokker gemaakt die nog nooit vertoond was, de rit van Silvester naar de veilinghal, overtrof die nog van verre. Het verrukkelijke weer werkte mee om duizenden naar Blokker te doen gaan.
Volgens mensen die het kunnen weten stonden er zeker dertigduizend mensen langs de weg om het grote evenement mee te maken. Silvester en orkest waren om twee uur al per vliegtuig op Schiphol geland en ze hadden wat gerust in hun hotel. Per touringcar reden ze om zes uur naar Blokker, waar aan het begin van het dorp de witte calèche van stalhouderij Pels uit Purmerend alsmede twaalf tilbury’s en dresseerkarren klaarstonden. Zoals gezegd werd het een triomftocht. Eerst was de flegmatieke Silvester, die samen met Lou van Rees, diens echtgenote en de advocaat van Ben Essing, mr.dr.Cornelis Berkhouwer, in het rijtuig zat, niet genegen om te gaan staan, maar de toejuichingen werden zo ovationeel, dat hij op de kap van het rijtuig klom om vriendelijk naar alle kanten te wuiven en te groeten.
Intussen stond Ben Essing voor de veiling alsmaar op zijn horloge te kijken. Hij had wel een telefoontje gehad, dat het orkest op Schiphol was gearriveerd, maar er was zoveel tegenslag geweest, dat hij niet gerust was eer hij Silvester en zijn mannen “binnen” had.
Maar om kwart voor acht kwam de Politiekapel vrolijk blazend de bocht van Wester Blokker naar de Dracht om: Ben gaf een zucht van verlichting. Toen de calèche na het kleine incident toch de hal was binnengereden verrezen er zo’n drieduizend man van hun stoelen om een mooi nummertje klapwerk te produceren.
HUN GELD WAARD
Er werden op het podium handen gegeven en nadat de “Beale Street Seven” nog wat hadden gespeeld en het Engelse orkest in de kleedkamer even was bekomen van de ontvangst, kwam de roemruchte Victor dan voor de microfoon om te bedanken. Hij sprak even over de moeilijkheden die er geweest zijn en sprak er zijn vreugde over uit nu in Blokker te zijn. Hij hoopte tevens, dat het niet de laatste keer zou zijn…..
En toen begon het dansfeest. Silvester en zijn mannen bleken hun – vele – geld wel waard, want ze speelden haast aan één stuk op de bekende manier “ in strikt danstempo”.
De vloer was met balwas goed glad gemaakt, de akoestiek was ook niet gek en zo hebben de dansliefhebbers zich uitstekend kunnen vermaken. Ben Essing was humaan genoeg om het orkest een paar pauzes te gunnen en dan traden de “Beale Street Seven” op, die een heel ander maar niet minder gewaardeerd genre ten beste gaven.
Victor Silvester was tenslotte zo enthousiast, dat hij er nog ongevraagd een uurtje aanplakte….
de muziek van Victor Silvester
Voorprogramma en pauzemuziek bij Victor Silvester
VRIJDAG 8 MEI - NEDERLANDSE AVOND
SACHA DENISENT
ORKEST FRANS POPTIE
MIEKE TELKAMP
GREETJE KAUFFELD
RITA REYS & TRIO PIM JACOBS
KWARTET TOM ERICH
Hier onder youtube filmpjes van bovenstaande artiesten. Van zangeres Sacha Denisent en goochelaar Stefani zijn slechts foto's bekend ( zie artikel hierboven) en van conferencier Fred Hartog is niets te vinden
Mieke Telkamp - Gondoliere, Gondoliere
Greetje Kauffeld met gitarist Jan Blok
Rita Reys met het Pim Jacobs Trio een jaartje later
De muziek van het kwartet Tom Erich
Violist Frans Poptie jaren later ( 1997) maar wel dichtbij: de boerderij van MAX in den Oever
ZATERDAG 9 MEI - BEIERSE AVOND
OBERLANDER KAPELLE MAIER HIAS (MUNCHEN, DUITSLAND)
ZONDAG 10 MEI
LOUIS ARMSTRONG AND HIS ALL-STARS
Noordhollands Dagblad maandag 11 mei 1959
SATCHMO VEROVERD DE HARTEN VAN 8.000 JAZZ-ENTHOUSIASTEN
BLOKKER - Satchmo de Grote heeft gisteravond voor de grote sensatie gezorgd. Het besluit van het festival in Blokker, de unieke vondst van Ben Essing is tot een onvoorstelbaar feest uitgegroeid. Ongeveer achtduizend mensen, hoofdzakelijk jongeren uiteraard, hebben het concert van Louis Armstrong en zijn mannen tot een wild carnaval gemaakt. Het moet de kleine man in zijn donkerblauw kostuum geweest zijn alsof de hele wereld hem wilde fêteren. De toejuichingen spoten als fonteinen uit de veilinghal omhoog. Het zes man sterke orkest werd opgezweept alsof het het wereldkampioenschap voetbal had te winnen. Wie, zoals wij, soms een blik achterop wierp, zag een deinende horde van jonge mensen, die met transpirerende gezichten en schitterogen zaten te luisteren naar de klank orgieën, die van het podium de ruimte werden ingestoten. Niemand sloeg acht op de hitte, niemand wenste te capituleren voor de broeierige sfeer waarin men in normale omstandigheden niet zou willen verkeren. De intocht van Satchmo en de band, wij zullen u het allemaal vertellen. Het was ongelooflijk. Dat waren ook de woorden die de jeugd over had voor dit jazz-evenement van ongekende allure.
METAMORFOSE VAN RUSTIG DORP
Wij hebben het de inwoners van Blokker niet gevraagd, maar wij kunnen ons voorstellen dat zij de laatste dagen nauwelijks hebben gewerkt. Dat zij zelfs geen tijd hebben gevonden een krant te lezen, naar de radio te luisteren, te eten of zo maar wat met elkaar te praten.
Want Ben Essing, de flegmatieke burgemeesterszoon, wiens naam een begrip is geworden in Nederland heeft met zijn festival de rust in Blokker aan flarden gescheurd. Er is nog wel te zien dat het er in Blokker eens anders toeging. Dat men het briesje kon horen in de bloeiende boomgaarden, dat er tussen de gevels van de huizen een voelbare stilte hing, dat de dorpelingen in de schemering van de avond rustig aan elkaar voorbijgingen in het zekere besef dat ieder rumoer verre van hen zou blijven.
Maar wie de afgelopen dagen in Blokker is geweest heeft van die landelijke rust weinig meer kunnen bemerken. Blokker onderging n.l. een metamorfose. Een stoet auto’s zocht gistermiddag een weg langs de smalle wegen. Duizenden mensen, van wie weet waar vandaan, trokken op naar het vriendelijke dorpje en vernielden de gezapigheid. Zij vleiden zich neer in het gras langs de weg, zij wandelden langs de boerderijen en zij puften. Want het was warm gisteren in Blokker. Het was ook warm in de veilinghal, waarin omstreeks half zes reeds een paar duizend mensen hadden plaatsgenomen.
IN DE TUIN
En wat deden de dorpelingen. Zij sleepten het huisraad in de tuin en verbaasden zich. Want aan hen trok de wereld voorbij. Denderende motoren, oude vehikels afgestampt met jongelui, die zelfs boven op het dak zaten, lange sleeën met dure mensen, brommers, fietsen en slenteraars. Slenteraars met petticoats, met losse zomerpakken, met een vreemde tongval. Slenteraars met een andere huidskleur dan zijzelf, met vreemde haartooien, met kleurige zonnebrillen. Deze onafzienbare file uit een andere wereld nam de vorm van een vloedgolf aan, toen het uur naderde dat good old Satchmo zou worden ingehaald. De weidegronden, als parkeerterreinen gereserveerd waren vol. De pijlen aan de boom met het woord “Camping” hadden geen zin meer. De bussen werden langs de spoorbaan gezet, de fietsen werden eenvoudig langs de bermen opgetast. Rustig leidde de politie het verkeer. Ondanks de kreten van honderden die passeren wilden, ondanks de snerpende tomen van claxons in allerlei toonaarden. Er ontstond geen paniek, geen chaos. Graag hadden wij dit mierennest vanuit het vliegtuig gezien, dat voor een limonadefabriek de gehele middag boven het dorp cirkelde. Over reclame gesproken: Blokker ging gisteren bijna gebukt onder de spandoeken, de borden, de felkleurige platen, de honderden vlaggen
IN DE VEILINGHAL
Hoe was het intussen in de veilinghal gesteld. Daar wachtte een donkere massa van duizenden. Daar golfden de gesprekken als een oorverdovende orkaan naar het podium. Daar zaten de hardnekkigen die s’ morgens om half tien waren gekomen en die niet van hun zitplaats waren te branden. Daar wachtte de jeugd van Nederland, die de “King of Jazz” wilde horen. Daar groeide het ongeduld toen om kwart voor acht de grijnzende kop van Armstrong nog niet zichtbaar was. Daar luisterde men eigenlijk maar met een half oor naar de orkesten, die het grote concert inleidden. Daar in die veilinghal werd de basis gelegd voor een feest van klanken geestdrift. En langs de kanten schreeuwden de obers, de ijsverkopers, de juffrouwen en al die anderen elkaar de bestellingen toe.
EEN LEGER
Temidden van dit denderend lawaai koos een groot leger positie. Het leger van de fotografen en de nijvere jongens met de blocnotes. Het was een getors met camera’s , met lampen en statieven, een gehol langs markante plekjes, een zoeken en kijken zonder einde.
Toen zagen wij Ben Essing. Zijn smalle gestalte leunde tegen een muur. Hij was bleek, maar uiterst kalm. Zijn sigaret trilde niet in zijn vingers, hij knipperde niet met zijn ogen. Hij stond daar als een binnengeslopen dorpeling, een man die niets te doen heeft en daarom in de veilinghal een kijkje gaat nemen.
Wij wandelden naar buiten langs de meisjes die festivalkleedjes verkochten, langs het bataljon controleurs, langs allen, die dit festival groot hebben gemaakt. Zo zagen wij de duizenden, vijf rijen dicht opeengepakt. Een onafzienbare mensenzee, die de klok acht hoorde slaan, die reikhalzend over het lege wegdek tuurde.
Tien minuten moesten zij nog wachten. Tien minuten, waarin de politie betrekkelijk weinig moeite had de mensen in bedwang te houden.
DAAR IS HIJ
Tien over acht. Er komt beweging in de massa. Tromgeroffel vervult de lucht. Daarkomen ze. De jongens en meisjes van de jeugddrumband “De Westfriese boertjes”. Dapper laten ze de stokjes op het kalfsvel neerkomen. Misschien begrijpen ze nauwelijks wie er achter hen volgt.
Ja, dat is Satchmo, Louis Armstrong, king of jazz, de vrolijk lachende en wuivende neger, de tovenaar met zijn golden trumpet, de onvermoeibare vertegenwoordiger van een stijl, die miljoenen over de wereld gek maakt van enthousiasme. Hij zit op een boerenwagen, getrokken door voer ponnies. Hij grijnst, hij lacht, hij spreidt zijn armen uit, hij maakt grimassen. Hij slaat op zijn knieën.
En het publiek? Het juicht, het schreeuwt, het roept hem toe, als een oude vriend. Maar deze geestdrift is nog een zwak applaus vergeleken bij wat er volgt, als de stoet eenmaal de veilinghal binnenrijdt. Daar staat die jeugd van Nederland als één man overeind. Daar ontsnapt aan haar zo’n onvoorstelbare langgerekte kreet, dat men zijn oren moet sluiten. En Satchmo met de monumentale zangeres aan zijn zijde, blikt over die duizenden hoofden en hij steekt zijn armen omhoog. Hij zet grote ogen op, hij stamelt wat en dan hervindt hij zichzelf. De glanzende blik, de helwitte tanden, het schokkende gebaar met zijn schouders; het schijnt dat hij er in heeft. De persfotografen komen in actie. Zij brengen hun batterijen in de voorlinies en schieten als een machtige eenheid hun plaatjes op het podium af. Louis Armstrong en zijn band kan beginnen. Het heeft nog heel wat voeten in de aarde voordat alle instrumenten zijn geplaatst. Maar dan, ja dan, grijpt Louis Armstrong zijn trompet, loopt hij naar de microfoon en zingt. “Good evening”, is zijn rauwe kreet in de zaal. “Good evening” dondert hij door de ontzaglijke ruimte.
Nimmer in een voetbalstadion heeft zo’n gejuich weerklonken. Men stampt, schreeuwt en gilt. Men klapt zich in het zweet, doet dassen af, maakt hemden open en wuift met zakdoeken.
Zo rolt het concert voort. Lou van Rees zit op de rand van het podium en glimlacht. Ben Essing is nergens te ontdekken. “De Westfriese Boertjes” klepperen achter het publiek om, de obers slepen met kisten limonade en wijn. Is dit waanzin of bewondering voor de muziek?
De trompet schalt, dreunende klinkt de drum, de piano tingelt ijl, de bas doemt dof.
Pas in de pauze komt de massa tot rust. Zij gaat naar buiten en vindt daar de kille avond, die ontnuchterend werkt. En daarna begint het opnieuw. De “Koggeruiters” uit Twisk, die achter de stoet liepen, zijn dan al naar huis, de “boertjes” slapen. Misschien ook wel het gemeenteraadslid en het groepje kasteleins, die dit feest niet duldden. Het is ver over elf als Satchmo zijn trompet rust geeft. De veilinghal loopt leeg. Een vreemde stilte valt. Het is voorbij. Ben Essing kan tevreden zijn. Het festival is een groot succes geworden.
Satchmo, eveneens in 1959, maar dan in de Houtrusthallen ( Den Haag )